Aile; dünyada cennetin bir şubesi.
Aile; kadın, erkek, yaşlı, engelli ve çocuğun güven, huzur ve mutluluğu gerçek anlamda yaşayabilecekleri ve yaşatabilecekleri alternatifi olmayan tek kurum.
Bu sebeple çocukluktan itibaren kız ve erkek çocuklarımıza iyi bir aile kurmaları ve bir ömür ailenin sürekliliğini sağlamak için gereken bütün eğitimleri verilmeliyiz.
Peki bütün tedbirleri almamıza rağmen evlilik düşündüğümüz, planladığımız, hayal ettiğimiz gibi gitmiyorsa ne yapmalıyız?
Boşanma hayatın sonu mu?
Tabii ki değil ve olmamalı.
Ülkemizde boşanmaya aşırı negatif yaklaşım evlenmeden önce dahi geçlerimizi strese sokuyor.
“Gelinliğinle evden ayrılır, ancak kefeninle dönersin” anlayışı günümüzde yumuşasa da hala toplumda boşanma çok büyük bir ayıp ve günah olarak değerlendiriliyor ve bu yaklaşım gençlerin aile kurma cesaretini zorluyor.
Ya başarısız olursam ve boşanırsak?
Bu problem için benim çözüm önerim “boşanma öncesi danışmanlığı”nı yaygınlaştırmak…
Boşanma öncesi danışmanlığa bakışımı ve çözüm önerimizin ana hatlarına yazımızın sonunda döneceğiz, şimdi işin temeli olan “boşanma” konusunda biraz bilgi verelim.
İslam’da boşanma, Allah’ın en hoşlanmadığı helal olarak kabul edilen amel ve eylemdir.
Zira İslam öncelikle eşlerin evlilik birliğini, karşılıklı sevgi ve saygı ortamını olabildiğince korumalarını, bu hususta fedakârlık gösterilmesini, özellikle de erkeklere eşleriyle iyi geçinmelerini ve onların kusurlarını değil olumlu yönlerini görmeye çalışmalarını öğütlemiştir.[1]
Aile içi anlaşmazlığın ortaya çıkması durumunda evliliğin devamını sağlamaya yönelik bazı tedbirlere başvurulmasının, geçimsizliğin devam etmesi durumunda ise erkek ve kadının ailelerinden seçilecek hakemlerin onların arasını bulmaya gayret etmesinin istemiştir.[2]
Önemli bir sebep bulunmadıkça keyfî bir şekilde aile birliğinin sona erdirilmesini hoş görmemiştir.[3]
Bütün bu çabalara rağmen ailenin sürdürülmesi imkânsız hale gelmiş ve karşılıklı zararlar doğuracak durumu söz konusu olmuş ise sadece kâğıt üzerinde evli görünüp ancak gönül ve bedence ayrı yaşamayı ahlaki, sosyolojik ve hukuki anlamda uygun görmemiştir.
Bu konuda kırmadan, dövmeden, sövmeden çözüm olarak “talak”[4] denilen boşanma müessesesini devreye sokmuştur. Ancak bu ayrılma ve boşanma durumunu da “Allah’ın hoşlanmadığı helal”[5] eylem kategorisinde kabul etmiştir.
Cahiliyye toplumunda boşama yetkisi sadece erkekte idi. İslam kadının kocasını boşama hakkını vermekle beraber mahkemeye başvurarak boşanma imkânını getirmiştir. Bu da aile vuku bulan geçimsizliğin şiddete ve daha büyük yıkımlara dönüşmesini engellemiştir. Nitekim kendisini dövdüğü için kocasını şikâyet ederek ondan ayrılmak isteyen Ümmü Cemil’i Hz. Peygamber kocasından boşamıştır.[6]
İslam diğer dinlerin aksine yürümesi mümkün olmayan bir evliliği sürdürmeyi uygun görmemiştir. Hıristiyanlıkta; “Karısını fuhuştan başka nedenle boşayıp başkasıyla evlenen zina etmiş olur. Boşanan kadınla evlenen zina etmiş olur.[7] Şeklindeki katı bir durum ile ölünceye kadar her günü azapla geçecek olan, hayatın gerçekleriyle uyuşmayan, ömür boyu bir yaşamayı uygun bulmamıştır. “Boşanan kadınlar iddetlerinin sonuna varınca onları güzelce tutun yahut onlardan güzelce ayrılın.”[8] İlahi buyrukla iki yoldan birinin tercih edilmesini emretmiştir.
Boşanmayı iyi veya kötü olarak değerlendirilmek yerine aile yürümüyor ise eşler boşanmanın bir çözüm yolu olduğunu bilmeli, kabul etmeli ve diğer çözüm yolları tükendiğinde iletişim koparmadan, özellikle çocuklar varsa bir uzmanın gözetim ve rehberliğinde barış içerisinde uygulanmalıdır.
Peygamberimiz döneminde de yürümeyen evliliklerin boşanma ile sonuçlandırıldığını, hatta bir evliliğin Rabbimiz tarafından sonlandırıldığını unutulmamalıdır. (Zeyd b. Harise/Zeynep binti Cahş-Berire /Mugis bin Cahş) “Hani hem Allah’ın nimet ve ihsanına, hem de senin iyiliğine nail olmuş olup da hanımını boşamaya karar vermiş olarak sana danışmaya gelmiş olan kişiye sen: “Eşini yanında tut Allah’tan kork!” demiştin. Allah’ın açığa çıkaracağı bir durumu içinde saklamıştın, çünkü insanlardan çekinmiştin. Halbuki asıl Allah’tan çekinmen gerekirdi. Neticede, Zeyd eşini boşayıp onunla ilişkisini kestikten sonra, Biz onu sana nikâhladık ki, bundan böyle evlatlıkları, eşleriyle ilişkilerini kestikleri, onları boşadıkları zaman, o kadınlarla evlenmek hususunda müminlere bir güçlük olmasın. Allah’ın emri her zaman gerçekleşir.”[9]
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı “Boşanma Öncesi Danışmanlığı” hizmetini daha etkin be yaygın bir şekilde ortaya koymalıdır.
İşin ehli uzmanlar kendilerine başvuran çiftleri sabırla dinleyip çiftlerle ilgili yapılacak danışmanlık çalışmaları ile dönüşü ve devamı mümkün aileleri devam ettirmek, dönüşü ve çözümü mümkün olmayanları eşler ve çocukların en az zarar görecekleri bir süreçle sonlandırmak; en önemlisi ise aileleri bu sonuca getiren sebepleri tespit etmek ve bir daha aynı sonuçların yaşanmaması için gereken tedbirleri almaktır.
Elimizde boşanma öncesi danışmanlığa başvuran çiftlerin %40’dan fazlasının vazgeçtiğine dair veri var. Vazgeçmeyenlerde çocuk, kadın ve erkek açısından en az zararla süreci tamamlıyorlar.[10]
“Boşanma öncesi danışmanlık” genel çerçevesini çizdiğimiz anlamda etkin ve yaygın kullanılırsa; boşanmaların birçoğunun önüne geçilmesinin yanında, aile ilgili tüm çalışmamız gereken problemleri de açıkça görebileceğimizden kadın ve çocuğa yönelik şiddet dâhil birçok olumsuzluğun önüne geçilebilecek çözümler üretilebilecektir.
“Pre-divorce counseling service” should be expanded.
Family; a branch of paradise in the world.
Family; It is the only institution that does not have any alternative for women, men, elderly, disabled people and the child, where they can truly experience and live trust, peace and happiness.
For this reason, we should be given all the necessary education to establish a good family for our girls and boys since childhood and to ensure the continuity of the family for a lifetime.
But what should we do if marriage does not go as we think, plan, imagine, even though we have taken all precautions?
Is divorce the end of life?
Of course not and shouldn’t be.
The extreme negative approach to divorce in our country puts our youth in stress even before getting married.
Even if the concept of “you leave your house with your wedding dress, but return with your shroud” is softened today, divorce in society is still considered a huge shame and sin, and this approach compels young people’s courage to start a family.
What if I fail and get divorced?
My solution proposal for this problem is to extend “pre-divorce counseling”…
At the end of our article, we will return to the outlines of our pre-divorce counseling approach and solution proposal, now let’s give some information about “divorce” which is the basis of the business.
Divorce in Islam is the act and action that is accepted as halal, which Allah does not like the most.
Because Islam first advised that spouses protect the unity of marriage, mutual love and respect, as much as possible, make sacrifices in this regard, especially men to get along with their spouses and try to see their positive aspects, not their faults. (Verse of Surah Nis, 4/19.)
He asked that some measures be taken to ensure the continuation of marriage in the event of a family conflict, and that if the conflict continues, the referees of the men and women to be chosen from their families should try to find their way. (Verse Surah 4 / 34-35, 128.)
He did not tolerate the arbitrary termination of family unity, unless there was an important reason. (Hadith Muslim, Raḍâ, 63.)
Despite all these efforts, if the family has become impossible to sustain and has a situation that will cause mutual harm, it has not only considered to be married on paper but living separately from the heart and body in a moral, sociological and legal sense.
In this regard, he launched the divorce institution called “talak” [Bkz. H.İbrahim Acar, “Talak”, DİA, İstanbul 2010, XXXIX/495-500.] as a solution without breaking, beating and swelling. However, he accepted this separation and divorce in the category of “halal halal” [Ebû Dâvûd, “Ṭalâḳ”, 65/3.] action.
The authority to divorce in the Ignorant society was only on the man. Although Islam gave the woman the right to divorce her husband, she brought the opportunity to divorce by applying to the court. This has prevented the incompatibility of the family to turn into violence and greater destruction. As a matter of fact, Umm Jamil, who wanted to leave her by complaining about her husband because he had beaten him, asked Hz. The Prophet divorced from her husband.( İbnü’l-Esir, Usdü’l-Gabe, 7/309; İbn Hacer, el-İsabe, 8/218.)
Unlike other religions, Islam did not find it appropriate to continue a marriage that is impossible to walk. In Christian; “Other than prostitution, he divorces his wife and marries someone else. Marrying the divorced woman will have adultery.( Matta, 19:9.)
He did not find it appropriate to live a lifetime, which will be tormented every day until he dies in a form of rigid situation, which does not match the realities of life.
“When the divorced women have reached the end of their violence, hold them well or leave them beautifully.” [Verse, Talak, 65/2] He ordered one of two ways to be preferred by divine command.
If the family is not walking instead of being evaluated as good or bad, the spouses should know, accept that the divorce is a solution, and when other solutions are exhausted, it should be carried out peacefully under the supervision and guidance of a specialist, especially if there are children.
It should not be forgotten that marriages that did not walk during the time of the Prophet also ended in divorce, and even a marriage was terminated by our Lord. (Zeyd b. Harise / Zeynep binti Cahş-Berire / Mugis bin Cahş)
“Behold, the person who has come to consult you both with the blessing and bestowal of Allah and your goodness and decided to divorce his wife:” Hold your wife with you, fear God! ” You had hidden in a situation that God would reveal, because you were afraid of people. time, there should be no difficulty for believers to marry those women. Allah’s order always comes true. “(Surah Ahzab, 34 / 33-37.)
The Ministry of Family, Labor and Social Services should demonstrate “Pre-Divorce Counseling” service more effectively and widely.
Qualified experts listen patiently to the couples who applied to them and continue the families with the opportunity to return and continue with the consultancy studies about the couples, ending the return and solution with a process that will suffer the least from spouses and children; The most important thing is to determine the reasons that bring the families to this result and to take the necessary measures to prevent the same results from happening again.
We have data indicating that more than 40% of couples who applied to counseling before divorce gave up. In those who do not give up, they complete the process with the least harm in terms of children, women and men.
If it is used effectively and widely in the sense that we draw the general framework of “pre-divorce counseling”; As well as preventing many of the divorces, we can clearly see all the problems we need to work with, so that many negative problems, including violence against women and children, can be prevented.
[1] Nisâ, 4/19.
[2] Nisâ 4/34-35, 128.
[3] Müslim, Raḍâ, 63.
[4] Bkz. H.İbrahim Acar, “Talak”, DİA, İstanbul 2010, XXXIX/495-500.
[5] Ebû Dâvûd, “Ṭalâḳ”, 65/3.
[6] İbnü’l-Esir, Usdü’l-Gabe, 7/309; İbn Hacer, el-İsabe, 8/218.
[7] Matta, 19:9.
[8] Talak, 65/2
[9] Ahzab Suresi, 34/33-37.
[10] erişim, 02.03.2020, http://boluyankihaber.com/guncel/bakan-kayabosanma-sureci-danismanligiyla-ciftlerin-yuzde-40i-bosanmaktan-vazgeciyor-/7368/