Peygamberimiz Hz. Muhammed(s.a.v) mümini “bal arısı”na benzetti:
“Mümin bal arısı gibidir. Temiz olanı yer, temiz olanı (balı) üretir, bir çiçeğe konduğunda onu kırıp bozmaz.”(İbn Hanbel, II, 199)
Ahsen-i takvim suretinde yaratılan eşref-i mahlukat insan, halifelik misyonuyla Allah’ın esmasının aynası olmak gibi ulvi bir vazife dünyaya indirilmiştir.
Bu misyonun gerçekleşmesi bal arısı gibi sürekli çalışmak, gelişmek ve üretmekle mümkün.
Kitapları ve insanları çiçek olarak değerlendiren akıllı insan, onlardan aldığı nektarları kendi kovanında/iç dünyasında işler ve her gün kalitede özgün bir bal üretir ve Rabbinin ve insanların istifadesine sunar.
Bu süreklilik arz eden çiçek dolaşma, nektar toplama ve bal yapma çabalarının sonunda insan kendini gerçekleştirir ve dünya ahiret saadetine ulaşır.
Bu her gün güncellenen uzak hedefler için yol eğitir, hicret olgunlaştırır, sabır kemale erdirir.
Bu hareketi gerçekleştiremeyen, yüksek hedefler koyamayan ve bu yolda gelişim ve değişimi yapamayan insanlar kendi etraflarında dönmeye hızla dönmeye başlarlar.
Her dönüş ve kendine yoğunlaşma nefsi güçlendirir, zamanla kendini put kılar ve tapınmaya başlar, her söylediğinin doğru olduğuna inanır ve eleştiriyi “aşağılanma” olarak görür.
Her dönüş ve kendine yoğunlaşma içinde varsa olan nektarı da bitirir ve kara deliğe dönüşür.
Her dönüş ve kendine yoğunlaşma küçük dünyalarında büyük bir gurur ve kibir doğurur.
Her dönüş ve kendine yoğunlaşma onu kesin inançlı iflah olmaz bir fanatiğe dönüştürür.
Her dönüş ve kendine yoğunlaşma kısa sürede mermer bir beyin, granit bir kalple sonlanır.
Bu olduğu yerde dönme dışarıdan; kitap ve insanlardan beslenmeden yapılan kendine yoğunlaşma kesin inançlı, müzakereye kapalı, sloganlarla yaşamaya çalışan şizofren ruhlu bir zavallı bir fanatiği ortaya çıkarır.
Hz. Adem’den bugüne ve kıyamete iblisin en sevdiği ve ona tam asker olan insan tipi bu kesin inançlı fanatik tiplerdir.
İslam literatüründe bu fanatizmin karşılığı “asabiyye”dir. Bir değeri yüceltip tartışmasız o değerin gölgesinde geçinmeye çalışmak Peygamberimiz(s.a.v) tarafından şiddetle yerilmiştir.
“Asabiyyeye çağıran, onun için savaşan ve o uğurda ölen bizden değildir.” İfadesiyle bedeviyetin bir unsuru olan fanatikliği reddetmiştir. Çünkü taassup(fanatizm) hoşgörüsüzlüğün(intolarance) arkadaşıdır.
Bu anlamda başta aileler ve eğitim sistemi olmak üzere devletler, toplumda insanların kendini gerçekleştirebilmeleri için yollarını kolaylaştırmalı.
Bal arısı gibi; okuyan, dinleyen, konuşan ve yazan kişiden fanatik olmaz.
Kendi özgün kimliğini koruyarak ufka bakıp koşturan insandan fanatik olmaz.
Kainatın büyüklüğünü ve kendisinde evrenin özünü gören, zübde-i alem olduğunu idrak edenden fanatik olmaz. Önce kendine sonra çevresine iyi davranan, iyiliğe alışan, iyiliğin keyfini çıkarandan fanatik olmaz.
Hitler ressam ve mimar olmak istemişti, Goebbels tiyatro oyunu, roman ve şiir yazmak istemişti, Rosenberg mimar ve filozof olmak istemiş, Von Shirach şair, Funk müzisyen, Streicher ise ressam olmak istemişti.
Sistem onların bu isteklerine geçit vermedi.
Oysa bu istekleri onların, özgünlüklerinin, kişiliklerinin bir parçasıydı ve sadece o hedefler peşinde kendilerini gerçekleştirebilir; ancak o amaçlar arkasında koşturduklarında mutlu olabilirlerdi.
Kendilerine yürüyemedikleri için yolları çok uzundur ve hiç bitmez.
“Bir insan hiçbir zaman, nereye gittiğini bilmediği zaman ki kadar uzun yol gidemez” der Oliver Cromwell
Kendilerine gidecekleri yollar tıkanınca mecburen başka bir uzun ve zahmetli yola girdiler ve bu yollar hem kendileri, hem de insanlık için felakete çıktı.
İnsan içindeki yaratıcı akışın bilincinde olduğu sürece, milyonlara rehberlik etmekte ve zaferler kazanmakla bir tatmin bulmaz, bulamaz. O özgün ve özel çizgisinden çıkarılmış kişinin tek yapacağı her an hayatın akış hızını artırmak ve felaketine her geçen gün daha çok artan bir hızla fanatizme cehennem çukuruna yuvarlanmaktır.
Aile, okul ve devlet; insanların yok edemedikleri özgün kişiliklerini tanımalı. Onların gerçekten istedikleri arzularına kulak vermeli ve yardımcı olmalı.
Bal arısı gibi serbestçe uçmasına, dilediği kitabı okumasına, istediği insanla konuşmasına imkân vermeli.
İslam’da bir yerde işlenen işin salih amel olması için üç temel şart vardır:
- Adalet, 2. Düşünce Özgürlüğü, 3. İstişare
John Locke bu üç temel esası 1688 yılındaki II. James’i hedef alan Muhteşem Devrim’de rol alan 463 geminin hepsinin yelkenlerine yazdırarak Batı dünyasına şöyle uyarlamıştı:
- Adalet, 2.Protestanlık(Katolikliğe oranla düşünce özgürlüğü), 3. Parlamento(Şura)
Özgür ve özgün, fanatiklikten uzak özgüveni yüksek üretici bir nesil yetiştirmek istiyorsak; adalete, düşünce özgürlüğüne ve istişareyi başta aile, okul, cami, işyeri ve devlet olmak üzere hayatın bütün katmanlarına hâkim kılmalıyız.
Fanaticism: Hell's Pit Our Prophet Muhammad (pbuh) likened the believer to the "honey bee": “A believer is like a honey bee. It eats what is clean, produces what is clean (honey), and when it is placed on a flower, it does not break it.”(Ibn Hanbal, II, 199) Esref-i created human beings, created in the image of the Ahsen-i calendar, have been sent down to the world with the lofty duty of being the mirror of Allah's Names, with the mission of caliphate. The realization of this mission is possible by constantly working, developing and producing like a honey bee. A smart person, who considers books and people as flowers, processes the nectar he receives from them in his own hive/inner world, produces a unique honey of quality every day and presents it to the benefit of his Lord and people. As a result of these continuous efforts to wander around flowers, collect nectar and make honey, man realizes himself and reaches the happiness of the world and the hereafter. It trains the way for distant goals, which is updated every day, makes migration mature, and brings patience to perfection. People who cannot realize this movement, cannot set high goals, and cannot develop and change in this way, begin to turn around themselves rapidly. Every turn and self-concentration strengthens the soul, over time, he idolizes himself and begins to worship, he believes that everything he says is true and sees criticism as humiliation. In each turn and self-condensation, it also consumes any nectar and turns into a black hole. Every turn and self-concentration breeds great pride and arrogance in their little world. Every turn and self-concentration turns him into an inveterate fanatic. Every turn and self-concentration soon ends with a marble brain, a granite heart. Don't turn where this is from the outside; Concentration on oneself without being fed by books and people reveals a pathetic fanatic with a schizophrenic soul who is firm believer, closed to negotiation, trying to live with slogans. Hz. From Adam to the present and to the Day of Judgment, the most beloved human type of the devil and a full soldier for him are these fanatical types with absolute faith. The equivalent of this fanaticism in Islamic literature is "asabiyya". Trying to glorify a value and to live in the shadow of that value was strongly condemned by our Prophet (pbuh). “The one who invites him to asabiyya, fights for it and dies for it is not one of us.” In his statement, he rejected fanaticism, which is an element of Bedouinism. Because bigotry (fanaticism) is the friend of intolerance. In this sense, states, especially families and the education system, should facilitate the ways for people to realize themselves in society. like a honey bee; A person who reads, listens, speaks and writes does not become a fanatic. A person who looks at the horizon and runs while preserving his original identity cannot become a fanatic. A person who sees the greatness of the universe and the essence of the universe in himself and realizes that he is the realm of the universe will not become a fanatic. A person who behaves well first to himself and then to those around him, gets used to goodness, and enjoys goodness does not become a fanatic. Hitler wanted to be a painter and architect, Goebbels wanted to write plays, novels and poetry, Rosenberg wanted to be an architect and philosopher, Von Shirach wanted to be a poet, Funk a musician, and Streicher a painter. The system did not allow their requests. However, these desires were a part of their originality and personality, and they can only realize themselves in pursuit of those goals; they could only be happy when they ran after those goals. Since they cannot walk by themselves, their path is very long and never ending. "A man can never go so far as when he does not know where he is going," said Oliver Cromwell When the roads to go to them were blocked, they had to take another long and difficult road, and these roads turned out to be disastrous for both themselves and humanity. As long as he is conscious of the creative flow within man, he cannot find satisfaction in guiding millions and winning victories. The only thing that a person who has been removed from that original and special line is to increase the speed of life at any moment and to fall into the pit of fanaticism with an ever-increasing speed with each passing day. family, school and state; people should recognize their unique personalities that they cannot destroy. What they really want is to listen to their desires and help them. It should allow it to fly freely like a bee, read whatever book it wants, and talk to whoever it wants. In Islam, there are three basic conditions for a business to be a good deed: 1. Justice, 2. Freedom of Expression, 3. Consultation John Locke these three basic principles in 1688 II. He had it written on the sails of all 463 ships that took part in The Magnificent Revolution, which targeted James, and adapted it to the Western world as follows: 1. Justice, 2. Protestantism (freedom of thought compared to Catholicism), 3. Parliament (Shura) If we want to raise a free and original, self-confident productive generation far from fanaticism; we must make justice, freedom of thought and consultation dominant in all layers of life, especially family, school, mosque, workplace and state.