13. yy. da yetişmiş ünlü bir düşünür ve gönül adamıdır. Horasan’ın Nişabur kentinde doğmuştur. Annesi Hatem Hatun, babası Seyyit İbrahim. Hacı Bektaş Veli’nin çeşitli kaynaklarda doğum ve ölüm tarihleri değişik gösterilir. Gelişi 1270-1280 yılları arası, ölümü ise 1337 olarak, bazı kaynaklarda ise doğumu 1209. Akılcılığa ve bilime inanan Hacı Bektaş Veli dürüst kişiliğe sahiptir.
Piri Hoca Ahmet Yesevi kültür ocağından alarak, çok sayıda bilim adamının yetiştiği bilgi birikimine ve geniş bir dünya görüşüne sahip olmuştur. Hacı Bektaş Veli’nin Anadolu’ya gelişi, Anadolu Selçuklu Devleti’nin siyasi ve ekonomisinin bozulduğu, yönetimde bölünmelerin ortaya çıktığı bir devreye rastlamaktadır. Hacı Bektaş Veli Kırşehir yöresindeki suluca Karahöyük’e (Hacımköy) yerleşmiş, Orta Anadolu’yu dolaştıktan sonra halkın gelenek ve göreneklerini özümseyerek yeni bir bilim ve öğreti merkezi kurmuştur. Burada çok sayıda öğrenci de yetiştiren ve yeniçeri ocağında piri olarak bilinen Hacı Bektaş Veli Anadolu birliğinin sağlanmasına yardımcı olmuştur. Hacı Bektaş Veli, Türk dili ve kültürünün yabancı etkilerden arınması çabalarını ömrü boyunca sürdürmüştür. Ortaya koymuş olduğu birleştirici ve yükseltici öğreti her türlü bağnazlıktan uzak, cağa uyan ilkeler haline gelmiştir. Hacı Bektaş Veli ibadet ve günlük yaşamda kadını erkeğin seviyesinde ele almıştır. Güzel sanatlara hoşgörüyle bakmış, dergah’ta öğretisini yaşama geçirmiştir. Makalat, Fevaid , Sadhiyye ve Serh-i Besmek isimli eselerinin olduğu bilinmektedir. Haci Bektaş Veli’nin hayati ve “Velayetname” önemli bir eserdir.
Haci Bektaş Veli’den Altın Sözler
Ara Bul. Arifler hem aridir, hem arıtıcıdır.
Düşmanınızın dahi insan olduğunu unutmayın.
Düşünce karanlığına ışık tutanlara ne mutlu!
Eğer insan isen, ölmezsin korkma.
Eline, diline, beline sahip ol.
Gerçek erenlerin izinden çıkma.
Gönül yarasına merhem olunuz.
Hakiki adem su kadar temiz ola.
Hasetlik eksiklikten gelir.
Her ne ararsan, kendinde ara.
Hiç bir milleti ve insani ayıplamayınız.
İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.
İncinsen de, incitme.
İnsanın cemali, sözünün güzelliğidir.
Kadını okutun, kadını okumayan millet yükselemez.
Kendine güç geleni başkasına reva görme.
Kendi ayıbını görmek en karidir.
Kendini arıtamayan başkasını arıtamaz.
Kuvvetini zavallıya değil, zalime kullan.
Marifet ehlinin ilk makamı edeptir.
Nebiler, Veliler insanlığa Allah’ın hediyesidir.
Nefsine ağır geleni kimseye tatbik etme.
Sakin ol, kimsenin gönlünü yıkma.