Eski Türk zümreleri arasında en köklü ve en eski inançlardan biridir. Hemen hemen bütün Kuzey ve Orta Asya kavimlerinde bulunduğu görülen ve ataerkil aile yapısının bir sonucu olarak yorumlanan atalar kültü, tarihi nispeten iyi bilinen en eski Türk topluluklarından Hunlar zamanında tespit edilmektedir. Hunlarda yılda bir kere umumi bir merasim düzenlenerek ataların ruhlarına kurban kesiliyordu.156
Kaynaklar ve yapılan araştırmalar , çok eskilerden beri köklü bir şekilde devam eden bu kültün , tarihlerinim belli bir döneminde Türk kültüründen bazı sahalarda etkilenmiş Çinliler ve Moğollar gibi kavimlere de geçtiğini söylemektedir.157 Çinlilerdeki inanca göre , göğe yükselen ata ruhları yeryüzündekilerin ne yaptıklarını bilirler. Onlara kurbanlar sunulur. Önceleri bu büyük atalara mahsus iken sonradan hepsi için geçerli olmuştur. Bu kültün genel olarak atanın bizzat kendine tapma mahiyetini taşımadığı , onun öldükten sonra ailesine yardım edeceği inancından doğan , korku ve saygı karışık bir telakki olduğu anlaşılıyor.
Her halde atalar kültünün Türklerin eski Türk inançları arasında köklü ve sarsılmaz bir yeri olduğu kesindir. O kadar ki , Budizm ve Maniheizm gibi yabancı dinlerin yayılmasından sonra bile atalar kültünün kuvvetinden bir şey kaybetmediği gözlenmiştir. Hatta ruhun bedene geçmesi (tenasüh ,reenkarnasyon) anlayışını esas alan iki dinin Türkler içinde tutunabilmesinde atalar kültünün önemli bir payı vardır.