Bağdat sokaklarında bir satıcı olanca sesiyle bağırıyordu: “Sermayesi erimekte olan bu zavallıya yardım edin!”. Öğle vaktiydi. Yaz mevsimiydi. Taşı toprağı yakıp kavuran sıcak yüzünden adamın alnından boncuk boncuk ter boşalıyordu. Bir elinde bu mevsimin en gözde malı olduğu halde, bağırmaya devam ediyordu: “Sermayesi erimekte olan adama yardım edin!”. Adam buz satıyordu. Bu hikayeyi bir çok müfessir ve İslam uleması “zaman” konusunun izahı ve önemi ile ilgili olarak kullanmışlardır.Zaman gerçekten çok önemli.O bizim tüm sermayemiz. Üzerinde ne kadar kafa yorulsa azdır. Konu üzerinde benimle yapılan bir mülakatı sizinle paylaşmak istedim.Siz de bu soruları kendiniz sorup cevapları üzerinde düşünebilirsiniz.
_ Dedi:Zaman hakkında ne düşünüyorsunuz, zamanı nasıl görüyor ve algılıyorsunuz? Zaman anlayışınız ile dini inançlarınız arasında bir yakınlık var mı?
_ Dedim:Zamanı insanın dünyada sahip olduğu en önemli sermayesi olarak görüyorum.Kesinlikle dini inançlarımla zamana özel bir önem vermemi emrediyor.Zamana yemin ederek onun önemine dikkat çeken bir kitaba iman ediyorum.
_ Dedi: Günlük hayatınızı zaman olarak nasıl bölümlere ayırırsınız? (Çalışma-Dinlenme-Boş zamanlar-Uyuma, uyanma). Zamanınızı neye göre belirlersiniz?
_ Dedim.Hayatım planlı ve genelde standarttır.Bazı özel durumlar ve beklenmeyen olaylar dışında pek değişmez.İş,aile,özel uğraşlar arasında taksim edilmiş bir zaman planlaması ile hayatıma devam ediyorum.
_ Dedi: Yaşadığınız zamanla geçmiş zaman arasında değerlendirmeniz nasıldır? Geçmişe genelde (olumlu-olumsuz) nasıl bakarsınız? (toplumun, kültürün zamanı)
_ Dedim: Mazi müstakbelin tarlası,müstakbel mazinin aynası.Geçmişe ders almak ve tecrübe için sık sık giderim.Ama takılıp kalmam.Dikkatim daha fazla yaşadığım “an” dadır. Çünkü hayatın en önemli kısmı yaşadığım “an” dır.
_ Dedi: Üzerinizde saat taşır mısınız, iş yerinizde çalışma ortamınızda saat bulundurma ihtiyacı hisseder misiniz?
_ Dedim:Kesinlikle.Saatsiz yapamam.Dakikaların benim için önemi vardır.
_ Dedi: Sizce zaman hangi durumlarda çok hızlı geçmektedir? Hangi durumlarda ise zaman hiç geçmek bilmez?
_ Dedim:Tabii ki meşguliyetle zaman çabuk,boşlukta yavaş ilerler .Bir de dostlarla bin yıl bir,düşmanlarla bir yıl bindir.
_ Dedi:Bugünü ve geçmişinizi değerlendirme, zaman zaman bir geçmiş muhasebesi yapma ihtiyacı duyar mısınız? (Kişisel değerlendirme)
_ Dedim:Çok sık.Muhasebe bana göre hayatın temelidir.Hesaba çekilmeden önce kendi hesabımı her gün en az 3 kez yaparım.
_ Dedi:Sizce günlük hayat içinde en anlamlı geçen zamanlar hangi zamanlardır?
_ Dedim:Yeni ve değişik bir şeyler yaptığım ,rutinin dışına çıktığım zamanlar.
_ Dedi:Boş zaman kavramından ne anlıyorsunuz? Boş zamanlarınızda ne yaparsınız?
_ Dedim:Boş zamanı kabul etmem.Zamanın bizatihi kendisi kendi içinde doludur.Serbest zaman diyorum.Zamana ya insan hükmeder ,istediği gibi yönlendirir ,değerlendirir.Ya da zaman ona hükmeder.Sen hakla meşgul olmazsan batıl seni istila eder.(İmam Şafi)Yani bu işin ortası yok.Ya zamana hükmeder yükselirsin,ya da o seni alçaltır.
_ Dedi: Zamanınızı genellikle kendinize mi ayırırsınız. Yoksa sosyal faaliyetler için ayırdığınız bir zaman var mı? Başkalarına zaman ayırır mısınız?
_ Dedim:Kendim,ailem,arkadaşlarım,milletim,ülkem,dünya.Hepsine yetecek zamanı planlar ve ayırırım.
_ Dedi:“Ahir zaman” kavramından ne anlıyorsunuz?
_ Dedim: Zamanın en kıymetli olduğu zamanı anlıyorum.Çünkü yarışın son metreleri,maçın son dakikaları en önemli dakikalar, metrelerdir.(Kim ahir zamanda benim sünnetime uyarsa 100 şehidin sevabını alabilir.Hz. Muhammed(sav)
_ Dedi:“Vakit nakittir” sözü size neyi anlatıyor, katılıyor musunuz?
_ Dedim: Kesinlikle.Vakit en önemli sermaye hem dünya hem ahiret için.Ve onu anında değerlendireceksin.Biriktirme imkanın yok.
_ Dedi:Günlük işlerinizde, randevularınıza ve sözleştiğiniz zamanlara uyma konusunda ne kadar hassassınız?
_ Dedim:Aşırı hassasım.Birkaç dakika önce girdim.Ve bekletmeyi zaman hırsızlığı ve kul hakkı olarak görürüm.Eğer bir kişiyi 5 dakika bekletmiş isen 5 dakika, 4 kişiyi 5 dakika bekletmiş isen 20 dakika hırsızlık yaptın onların hakkına tecavüz ettin demektir.
_ Dedi:Bazı işlerinizin olması ya da olumlu geçmesi için özel zaman ayarlaması yapar mısınız?
_ Dedim:Kesinlikle.Bazı işler özeldir.Ayrı bir çaba,sabır ve zaman ister.
_ Dedi:Önünüzde yapmanız gereken işler, ödevler için zaman planlaması yapar mısınız?
_ Dedim:Evet.İstikbali beynimde sürekli planlar ve sık sık planı güncellerim.
_ Dedi:“Zaman her şeyin ilacıdır” sözüne katılıyor musunuz?
_ Dedim:Sabır ve zaman problemlerin çözümünde önemlidir.Ama her şey değildir.Genellemek yanlıştır.Bazı işler acele çözüm ister.Zaman onu daha da zorlaştırabilir.Ama “acele şeytandan, teenni rahmandandır “ da önemlidir.
_ Dedi:Zamanınızın çoğunu ne dolayısıyla kaybettiğine inanıyorsunuz?
_ Dedim:Bazen imkanlarımın istediğim düşündüğüm şekilde zamanı değerlendirmeme yetmediğini düşünüyorum.Kaybetme değil ama daha iyi değerlendirebilirdim diye düşündüğüm oluyor. Zaten “Bu iş iyi olmadı “ demem “bu iş daha iyi nasıl olabilirdi “ derim.
_ Dedi:En çok neden dolayı zaman kazandığınıza inanıyorsunuz?
_ Dedim:Teknoloji ve aletler bize büyük kolaylıklar sağlıyor.Sonra planlama.
_ Dedi:Zaman yönetimi üzerine yayınlar okuyor musunuz?
_ Dedim:Çok okudum.Bir ara sırf bu işlere NLP, Zaman Yönetimi,Kişisel Gelişim v.s yöneldim.Halen bu gibi yayın ve haberleri okurum.
Netice:Dünya bir misafirhanedir.İnsan ise dünyada çok az duracaktır.Şu kısacık hayatı dünyeviye de hayatı bakiyenin levazımatını tedarikle mükelleftir.
[1] Yukarıdaki soru-cevap Erciyes Üniversitesi Öğreti Üyesi Doç. Dr. Celaleddin Çelik Beyin isteği üzerine mail yoluyla gerçekleştirimiştir. İlgilenenler aynı sorulara cevap yazarak celaleddincelik@hotmail.com adresine mail olarak gönderirlerse önemli bir çalışmaya katkıda bulunmuş olur