Allah yüce kitabı Kur’an-ı Kerim’de insanın olgunlaşma/olma aşamalarını üç kademede izah eder.
Müslim mertebesi ilk aşamadır.
İnsanın güneş gibi görünen şehadet âlemindeki hidayete davet eden delillerden gayb âlemine kıyas ederek eşyanın mülk ve melekût tarafını Allah’ın gönderdiği elçiler rehberliğinde tanımasını ve o eşya üzerinden onu imana davet eden zata teslim olması istenir:
“(Ey mü’minler!) Siz şöyle deyin: “Biz; Allah’a, bize indirilene (Kur’an’a), İbrahim’e, İsmail’e, İshak’a, Yakup’a ve torunlarına indirilmiş olanlara; Musa’ya, İsa’ya verilenlere, nebilere Rableri tarafından verilmiş olanlara iman ettik. Onların hiçbirini diğerinden ayırt etmeyiz. Biz ancak O’na teslim olan (Müslüman)larız.” Bakara, 2/136.
İkinci derece abidliktir.
Aklına ve kalbine hitap eden delillerle ve Rabbinin gönderdiği elçiler desteğinde teslimiyetle iman eden kul ibadetlerle Allah’ın rengine boyanır ve onun en değerli/şerefli halifesi olur. O’nu temsil eder, O’na ayinelik yapar:
“Allah’ın verdiği rengi alınız (O’nun istediği şekilde hayatınızı dizayn ediniz)! Kim (hayata) Allah’tan daha güzel renk verebilir? Biz yalnız O’na kulluk ederiz.” deyiniz.” Bakara, 2/138.
Üçüncü ve en değerli makam muhlisliktir.
Teslimiyeti ibadetlerle imana dönüştüren mümin bunu gönülden ve sadece Allah rızası için yapmaya devam eder. Kendi çabası ile kurbiyeti tamamlar, Rabbe giden merdivenleri çıkar. Devamında merdivenlerin bitiminde Allah’ın akrebiyet sırrı tecelli eder ve ona asansör gönderilir. Bu sır hadis-i kudsi ile şöyle izah edilmiştir:
“Kim benim veli kuluma düşmanlık ederse, ben de ona harp ilan ederim. Kulumu bana yaklaştıran şeyler arasında en çok hoşuma gideni, ona farz kıldığım (aynî veya kifaye) şeyleri eda etmesidir. Kulum bana nafile ibadetlerle yaklaşmaya devam eder, sonunda sevgime erer. Onu bir sevdim mi artık ben onun işittiği kulağı, gördüğü gözü, tuttuğu eli, yürüdüğü ayağı (aklettiği kalbi, konuştuğu dili) olurum. Benden bir şey isteyince onu veririm, benden sığınma talep etti mi onu himayeme alır, korurum. Ben yapacağım bir şeyde, mümin kulumun ruhunu kabzetmedeki tereddüdüm kadar hiç tereddüte düşmedim: O ölümü sevmez, ben de onun sevmediği şeyi sevmem.” (Buhârî, Rikak 38.)
Muhlis kişi, teslimiyet, iman ve ibadetle Allah katında ulaştığı yüksek bir krediye ulaşmıştır. Kul geniş zamanında Allah’ı zikrettiği için Rabbi de dar zamanında ona yetişir:
“Andolsun ki, kadın ona (göz koyup) istek duymuştu. Eğer Rabbinin (zinadan alıkoyan) delilini görmemiş olsaydı, Yusuf da ona istek duyacaktı. Biz, ondan kötülüğü ve fuhşu uzaklaştırmak için işte böyle yaptık. Çünkü o, (erdemli duruşuyla) bizim muhlis/samimi kullarımızdandı.” Yusuf, 12/24.
Teslimiyet, iman ve ibadete sabırla devamla Allah’ın rengine boyanan insan “halife” sıfatıyla yaratılışın sırrına uymuş/ermiş olduğundan o artık kâinatın en değerli/şerefli varlığıdır. Kınayıcının kınamasına aldırmaz, şeytan ve avenelerinin bütün saldırılarına karşı koyar ve istikametini asla bozmaz. Bu istikamet üzerine son nefesine kadar devam eder ve muhlis makamında Rabbine kavuşur:
“De ki: “Allah hakkında bizimle didişmeye mi gireceksiniz? Oysa o, bizim de Rabbimiz, sizin de Rabbinizdir. Bizim yaptıklarımız bize, sizin yaptıklarınız sizedir. Biz kendimizi yalnızca ona gönülden adamışız (tam bir samimiyetle sadece O’na bağlanmışız).” Bakara, 2/139.
Rabbim, teslimiyeti tahkiki imana dönüştüren müslim, tahkiki imanı salih amellerle süsleyen ve güçlendiren abid ve imanı ve salih ameli sadece Allah rızası için yapan Muhsin kullarından olma hususundaki çabamızda yâr ve yardımcımız olsun.
(insaniyet.net te yayımlanan yazımdır.)
Muslim/Abid/Muhsin
Allah explains the stages of human maturity/becoming in three stages in His sublime book, the Quran.
The Muslim stage is the first stage.
Man is asked to compare the evidences that invite him to guidance in the visible realm of witnessing like the sun to the unseen realm, to recognize the material and spiritual aspects of things under the guidance of the messengers sent by Allah, and to submit to the one who invites him to faith through those things:
“(O believers!) Say: ‘We believe in Allah, in what has been sent down to us, and in what was sent down to Abraham, Ishmael, Isaac, Jacob and the descendants, and in what was given to Moses and Jesus, and in what was given to the prophets from their Lord. We do not distinguish between any one of them. We are Muslims who surrender to Him.” Al-Baqarah, 2/136.
The second degree is worship.
The servant who believes with submission, with the support of the messengers sent by his Lord and with the evidence that appeals to his mind and heart, is painted in the color of Allah with worships and becomes his most valuable/honorable caliph. He represents Him, he acts as a mirror to Him:
“Take the color that Allah has given (design your life as He wishes)! Say, who can give (life) a better color than Allah? We worship Him alone.” Al-Baqarah, 2/138.
The third and most valuable station is sincerity.
A believer who transforms submission into faith through worship continues to do this wholeheartedly and only for the sake of Allah. He completes his closeness with his own efforts and climbs the stairs to the Lord. Then, at the end of the stairs, the secret of Allah’s closeness is revealed and an elevator is sent to him. This secret is explained in a sacred hadith as follows:
“Whoever shows enmity to My guardian servant, I declare war on him. The thing that I like the most among the things that bring My servant closer to Me is his fulfilling the duties that I have made obligatory for him (ayni or kifayah). My servant continues to draw closer to Me with voluntary acts of worship, until he attains My love. When I love him, I become his hearing with which he hears, his seeing with which he sees, his hand with which he holds, his foot with which he walks (his reasoning with which he speaks, his tongue with which he speaks). When he asks Me for something, I give it to him; when he seeks refuge in Me, I take him under my protection and protect him. I have never hesitated in anything I do as much as I hesitated in taking the soul of My believing servant: He does not like death, and I do not like what he does not like.” (Bukhari, Rikak 38.)
A sincere person has reached a high level of credit in the sight of Allah through submission, faith and worship. Because the servant remembers Allah in his free time, his Lord reaches him in his hard time:
“And indeed, the woman had desired him. And if he had not seen the sign of his Lord (preventing him from committing adultery), Joseph would have desired him. And We did this to keep evil and indecency away from him. Because he was one of Our sincere servants.” (Yusuf, 12:24).
A person who has been painted in the color of Allah by patiently continuing in submission, faith and worship, has become the most valuable/honorable being in the universe, since he has complied with/attached to the secret of creation with the title of “caliph.” He does not care about the blame of the critic, he resists all the attacks of Satan and his followers, and never changes his direction. He continues on this path until his last breath and meets his Lord in the place of sincerity:
“Say: “Will you quarrel with us about Allah? He is our Lord and your Lord. Our deeds are for us and your deeds are for you. We have devoted ourselves to Him alone (we have attached ourselves to Him alone with complete sincerity).” Al-Baqarah, 2/139. May my Lord help us in our efforts to be a Muslim who transforms submission into authentic faith, a worshipper who adorns and strengthens authentic faith with good deeds, and one of the Muhsin servants who perform faith and good deeds only for the sake of Allah.
(This is my article published on insaniyet.net.)