Hanefe: Dosdoğru istikamete yönelmek, yüzünü döndüğün doğru yön demek. Her daim yüzünü, gözünü, duygularını Allah merkezli yönlendirenlere de “hanif” ismi veriliyor.
Zamanlarında bir Peygamber ve kitap olmasa da ellerinde; yönlerini Allah diye belirleyen, hayatlarının merkezine Allah’ı yerleştiren bahtiyarlar tarihin en karanlık dönemlerinde dahi daima bulunmuştur.
Zaten dünya onların varlığı sayesinde hikmetin gereği olarak döndürülüyor…
“Sen, batıl olan her şeyden uzaklaşarak yönünü, istikametini tevhid dinine çevir. Allah’ın insan bünyesinde nakşettiği fıtrata uygun davran ki Allah’ın yarattığında bir bozulma meydana gelmiş olmasın! İşte her daim yöneleceğin dosdoğru din budur. Fakat insanların çoğu bilmezler.” Rum, 30/30.
Ayette geçen “Hanif” terimi, “doğru hedefe yöneldi” anlamındaki “hanefe” fiilinden türetilmiş olup, İslam öncesinde ve tüm zamanlarda tevhidi bir içeriğe sahipti ve günahtan, dünyevi zevklerden ve bütün şüpheli inançlardan, özellikle de puta tapıcılıktan uzak duran bir istikamet sahibi, doğru insanı tarif için kullanılırdı.
“İstikametin Allah’a çevrilmesi”; fıtrata uygun yasalar doğrultusunda hayatın bütün boyutlarıyla O’nun istediği ilkeler çerçevesinde tanzim edilmesi demektir. Çünkü İslâm, insan fıtratındaki değerleri korur, onların canlı kalmasını sağlar. Bozulmaya ve yozlaşmaya yüz tutan değerleri açığa çıkartarak yeniden üretilmesine ve hayatla bütünleştirilmesine katkıda bulunur.
“Fıtrata uygun davranılması”; insanın yaratılıştaki safiyetini koruması ve onun şer etkenler tarafından bozulmasına izin vermemesi ve doğuştan edindiği sezgisel yeteneği kullanarak özünde sahip olduğu değerler doğrultusunda ömrünü sürdürmesi demektir.
Bilgisayar programlarına sirayet eden virüsü temizlemek için nasıl format atmak gerekiyorsa, “fıtrat bozulması” yaşayan toplumlara da Allah peygamberler göndererek takviye kitapla/şeriatla format atmıştır.
Onun için en sık peygamber gelen toplumlar -tarihteki İsrailoğulları örneğinde olduğu gibi- en çok fıtrat bozulması yaşayan toplumlar olmuştur. Bu açıdan bakıldığında, dindar toplumlara nazaran daha az fıtrat bozulması yaşayan ve fakat evrensel ahlâkî değerlere saygılı deist toplumlar, yanlış dini telkinler yüzünden ahlakını kaybetmiş sözde dindar toplumlardan çok daha iyi durumdadır. İnsanın önünde iki seçenek vardır: Ya yaratılış safiyetini koruyarak Allah’ın dinini bozmadan yaşayacak ya da yaşadıklarını din olarak görecek. Dini yaşıyorsa ne âlâ, ama yaşadıklarını din olarak görüyorsa, işte o zaman inandığı dinin isminin bir anlamı kalmaz.
Haniflik, fıtratına kulak verip hidayet ışığında sırat’ul-müstakimde dosdoğru gitmenin adıdır.
Bu ismi layıkıyla taşımış İmam-ı Azam Ebu Hanife en önemli kitabına Fıkh-ı Ekber isminin vererek; en büyük fıkhın ekberi bakış aşısıyla her şeyden Allah’ı görmenin, bulmanın, anlamanın yollarını tarif etmiştir.
“Allah’ın rahmetinin işaretlerine bir bak! Nasıl yeri ölümden sonra diriltiyor? Şüphe yok ki, O, ölüleri (de öyle) diriltecek. O, her şeye gücü yetendir.” Rum, 30/50.
Teemmel sutur’el-kainat/Feinneha mine’l-mele’il-ağla ileyke resail.
Kainatın her bir cümlesini dikkatle incele/Her bir cümlenin Yüce Yaratıcı katından sana özel mektuplar olduğunu göreceksin.
Hanif ol!
Dikkatle bak!
Oku! İncele! İman, amel, ihlas ve ihsanla makam-ı mahmuda koş.
“Sana senden gelir bir işte ‘dâd’ lâzımsa
Zaferden ümidin kes gayriden imdad lâzımsa.
Yüksel ki yerin bu yer değildir;
Dünyaya gelmek hüner değildir.
Bize gayret yaraşır, merhamet Allah’ındır.
Hükmü ati ne fakirin, ne de şeyhin şahındır.”
Namık Kemal
Hanif
Hanefe: Heading in the right direction means the right direction in which you turn. Those who always direct their face, eyes and feelings centered on Allah are called “hanif”.
Although they did not have a Prophet and a book in their time; The lucky ones who determined their aspects as Allah and placed God in the center of their lives were always found even in the darkest periods of history.
Already, the world is turned around as a requirement of wisdom thanks to their existence …
“You move away from everything superstitious and turn your direction to the religion of oneness. Behave in accordance with the nature imposed by Allah in the human body so that corruption does not occur when Allah creates! This is the right religion to which you will always turn. But most people do not know. ” Rum, 30/30.
The term “hanif” in the verse is derived from the verb “hanafa” meaning “headed towards the right goal” and had a monotheistic content before Islam and at all times, and a direction who avoided sin, worldly pleasures and all suspicious beliefs, especially idolatry, is true used to describe human beings.
“Turning the direction to God”; It means arranging all aspects of life in accordance with laws in accordance with nature, within the framework of the principles he wants. Because Islam preserves the values in human nature and keeps them alive. It contributes to the reproduction and integration with life by revealing the values that are about to deteriorate and degenerate.
“To behave according to nature”; It means preserving the purity of man in creation and not allowing him to be spoiled by evil factors and maintaining his life in line with the values he has in essence by using the intuitive ability he has acquired from birth.
Just as it is necessary to format the virus that infects computer programs, Allah sent prophets to the societies that experienced “corruption of nature” and formatted them with a supplementary book / shari’ah.
For him, the societies where prophets came most frequently – as in the example of the Israelites in history – were the societies that experienced the most human nature. From this point of view, deist societies that experience less degradation than religious societies and respect universal moral values are far better off than so-called religious societies that have lost their morality due to false religious indoctrination. There are two options in front of man: Either live without violating the religion of Allah by preserving the purity of creation, or he will see what he lived as a religion. If he lives a religion, it is fine, but if he sees what he lives as a religion, then the name of the religion he believes does not have any meaning.
Haniflik is the name of paying heed to his nature and going directly in the light of guidance.
Naming his most important book, Imam-i Azam Abu Hanife, who bears this name properly, Fıkh-ı Akbar; He has described the ways of seeing, finding and understanding Allah above all, with the view of the greatest fiqh ekberi.
“Look at the signs of God’s mercy! How does he raise the earth after death? There is no doubt that He will raise the dead (as well). He is omnipotent. ” Rum, 30/50.
Perfect sutur’el-universe / Feinneha mine’l-mele’il-cry ileyke resail.
Examine each sentence of the universe carefully / You will find that each sentence is personal letters from the floor of the Supreme Creator.
Be hanif!
Look carefully!
Read! Review! Run in the maqam with faith, deeds, sincerity and ihsan.
“If you need ‘dad’ in a job that comes from you
Stop hoping for victory, if you need help.
Risen that your place is not this place;
Coming to the world is not a trick.
Effort suits us, mercy belongs to Allah.
His judgment is neither of the poor nor of the shaykh shah.
Namik Kemal